Wie er drie jaar geleden bij was op de tweedaagse van Wilco in de AB, stond hier vandaag gegarandeerd terug. De tournee stond toen in het teken van het nieuwe tiende album Schmilco. Die situatie is vandaag met de start van een kleine Europese zomertour van slechts 8 concerten onveranderd. Wel heeft Wilco inmiddels nieuw werk opgenomen, maar dat zal mogelijks pas in het najaar bij hun passage op dinsdag 24 september in de Antwerpse Roma voor het eerst live te horen zijn. Frontman Jef Tweedy heeft echter niet stil gezeten. Zijn derde solo album’ Warmer’ verscheen in april als opvolger van het vorig jaar verschenen ‘Warm’ dat gelijktijdig werd opgenomen, alsook verscheen zijn autobiografie Let’s Go (So We Can Get Back).

Zoals bekend pakt Wilco elke avond uit met een compleet andere setlist die nummers uit heel hun oeuvre omvat. Vanavond wordt vooral geplukt uit de meesterwerken ‘Yankee Hotel Foxtrot’ (6 songs) en ‘A Ghost Is Born’ (5 songs) maar ook uit elk ander Wilco album behalve ‘Being There’ zal minstens één nummer worden gespeeld. Het Wilco publiek is een devoot publiek, muisstil, dat kijkt en aandachtig luistert en met ingehouden adem uitkijkt naar welke song Wilco nu weer gaat bovenhalen uit hun rijke repertoire. Bovenal is er die betovering in het tot zich nemen van de song, hem beleven en nadien even de applaus ontlading voor al het moois dat werd toegeworpen waarna het met volle verwachting uitkijken is naar de volgende song. Zo gaat het de hele avond door met eenzelfde intensiteit, die zijn gelijke niet kent.

In het gezelschap van gitarist Nels Cline, pianist/toetsenist Mikael Jorgensen, drummer Glenn Kotche, bassist John Stirratt en multi-instrumentalist Pat Sansone beschikt zanger/songwriter en bandleider Jeff Tweedy over een band met een muzikale diversiteit om elk nummer fris en onvoorspelbaar te laten klinken zelfs bij nummers die je live al meermaals hebt gehoord. Zonder afbreuk te doen aan de andere bandleden samen tekenend voor een organische sound maakt gitarist Nels Cline het meeste indruk. Zijn veelkleurige snarenspinsels van heftig noisy naar verfijnd getokkel maken van elke song een spannende ervaring. Frontman Jeff Tweedy oogt ontspannen, is goed bij stem en is zijn humoristische zelve in contact met het publiek.

Het concert opent rustig relaxed met “Hell is Chrome”, een fijn orgeltje en een basloopje voeren ons onbehoedzaam mee waarna meteen de klassieker “I Am Trying To Break Your Heart” volgt met stoorzender Nels Cline in de aanslag die zanger Jeff Tweedy dwingt om boven het aanzwellend distorsie geluid uit te komen in een georganiseerde chaos om uiteindelijk samen te landen. In dat eerste half uur zitten nog twee klassiekers. “Handshake Drugs” klinkt nog immer als vers van de schrijftafel, met knappe spannende gitaarsolo’s van Cline in duel met Tweedy. Het Beatleleske “Hummingbird” blijft zelfs na de tigste keer aan de ribben plakken met een fijne gitaartokkel van Cline, fantastisch.

Verrassen doet Wilco door minder bekende oudere songs met evenveel verve in te lassen zodat ze als nieuw en fris blijven klinken. In die categorie valt een dartel country popliedje als “Kamera” afgeserveerd met tintelende belletjes komende uit het glockenspiel van Pat Sansone. Verderop een sfeervol melancholisch “How To Fight Loneliness” of de doorvoelde tristesse in “At Least That's What You Said” dat na een fijngevoelige start openbarst in full band modus met schurende gitaren en vurig drumwerk. Niet minder verrassend zijn de twee songs uit hun debuut ‘A.M.’ (1995), het gruizige “Shouldn't Be Ashamed” en het luchtige met slide gitaar verfraaide “I Must Be High” beiden uit Wilco’s alt-country periode.

Uit het ‘Mermaid Avenue’ project met Billy Bragg met gevonden teksten van wijlen Woody Guthrie komen twee country-folk songs: het wondermooie “California Stars” met Pat Sansone op banjo die samen met bassist John Stirratt harmonie zingt en “Hesitating Beauty”. Met evenveel gemak wordt omgeschakeld naar “Bull Black Nova” een huiveringwekkende moordballade waarvan de dreigende spanning minutieus aanhoudt tot op het einde. “Laminated Cat” een song van Loose Fur, een nevenproject van Jeff Tweedy verwordt tot een ongemeen spannend rocknummer met noisy gitaren. Een vertederend mooi “Reservations” zorgt voor een rustig moment alvorens meestergitarist Nels Cline zijn duivels mag ontbinden in een uitzinnige uitvoering van “Impossible Germany” met onnavolgbare solo’s, van meanderend naar intens vervormend, geweldig. Na zoveel adembenemende spanning laat het publiek zijn emoties de vrije loop. Het joelt, klapt en schreeuwt voor wat wellicht het absolute hoogtepunt van de avond werd.

Tweedy en de zijnen vervolgen met het luchtige “Someone To Loose” dat in een simpele uptempo groove zit tweemaal onderbroken door een chaotisch klinkende gitaar waarna Cline zich ontpopt als een razende glamrocker in het helse “Born Alone”. Met het ‘radio’ vriendelijke “Late Greats” valt alles terug in zijn plooi voor een mooi slot van het regulier optreden. Het Wilco publiek weet dat er nog een fikse bisronde aankomt en joelt en schreeuwt om meer. Die bisronde is alles overschouwd het summum met een dubbel paar ferme rockers van elkaar gescheiden door het waanzinnig mooi meegezongen “Jesus, Etc.”. Het grillige “Dawned On Me” opent de bisronde met een imposante Nels Cline die zijn double neck manipuleert met een metalen staaf en laat ronken dat het een lieve lust is. Het meer compact klinkende “Random Name Generator” laat eens te meer gitarist Cline schitteren in een ronkende T. Rex achtige glamrockstijl, direct, rauw en luid. Drie Wilco classics en publieksfavorieten werden opgespaard voor het laatst. “Jesus, Etc.” klinkt onaards mooi met orgeltje en lapsteel terwijl het melancholische “Heavy Metal Drummer” glorieus eindigt met vele ooh's en aah's. De sound is inmiddels steviger en ook ruiger geworden als Tweedy op distorsion gitaar “I'm The Man Who Loves You” inzet en een verschroeiende solo ten beste geeft. Het is het slot van een fantastisch concert. Wilco is een band die 25 jaar ver in zijn bestaan nog steeds van zich doet spreken en nog steeds beter wordt.

Ik heb weer eens een rijk bedeelde portie Wilco vitaminen binnengekregen. Morgenavond met wellicht een compleet andere setlist zal het niet anders zijn. Ik kijk al uit naar hun optreden in de Roma met voorzeker ook nieuwe songs.

Marc Buggenhoudt

Foto's © Yvo Zels

Setlist
1. Hell Is Chrome (A Ghost Is Born, 2004)
2. I Am Trying to Break Your Heart (Yankee Hotel Foxtrot, 2002)
3. Kamera (Yankee Hotel Foxtrot, 2002)
4. I'll Fight (Wilco (The Album), 2009)
5. Handshake Drugs (A Ghost Is Born, 2004)
6. Hummingbird (A Ghost Is Born, 2004)
7. Shouldn't Be Ashamed (A.M., 1995)
8. How To Fight Loneliness (Summerteeth, 1998)
9. I Must Be High (A.M., 1995)
10. California Stars (Billy Bragg & Wilco cover) (Mermaid Avenue, 1998)
11. Hesitating Beauty (Billy Bragg & Wilco cover) (Mermaid Avenue, 1998)
12. Bull Black Nova (Wilco (The Album), 2009)
13. Laminated Cat (Loose Fur cover)
14. Whole Love (The Whole Love, 2011)
15. Reservations (Yankee Hotel Foxtrot, 2002)
16. Impossible Germany (Sky Blue Sky, 2007)
17. Someone to Lose (Schmilco, 2016)
18. Born Alone (The Whole Love, 2011)
19. At Least That's What You Said (A Ghost Is Born, 2004)
20. The Late Greats (A Ghost Is Born, 2004)
Encore:
21. Dawned on Me (The Whole Love, 2011)
22. Random Name Generator (Star Wars, 2015)
23. Jesus, Etc. (Yankee Hotel Foxtrot, 2002)
24. Heavy Metal Drummer (Yankee Hotel Foxtrot, 2002)
25. I'm the Man Who Loves You (Yankee Hotel Foxtrot, 2002)