Katzenjammer is een vierkoppige Noorse meidengroep, die opgericht is in 2005. De naam verwijst naar de stripreeks ”The Katzenjammer Kids”. [“The Katzenjammer Kids” is een Amerikaanse stripreeks, getekend door Rudolph Dirks. De reeks werd in 1893 door Dirks bedacht en is ook na zijn dood verdergezet. De strip werd o.a. 37 jaar lang getekend door Harold H. Knerr. De reeks gaat over twee kwajongens, Hans en Fritz, die kattenkwaad uithalen. Hun slachtoffers zijn meestal een naamloze kapitein met een zwarte baard, hun eigen moeder ("Mama") en "Der Inspector", een afgevaardigde van hun school. De personages spreken altijd Engels met een Duitse tongval en gebruiken allerlei Duitse leenwoorden / nvdr]

De vier bandleden zijn: Anne Marit Bergheim, Marianne Sveen, de blonde Solveig Heilo en de brunette Turid Jørgensen. De vier kwamen elkaar op school en in diverse muzikale projecten tegen. Anne Marit en Turid vroegen Solveig, die al in acht andere bands speelde, om samen enkele songs uit te proberen. Marianne vervoegde het trio pas later. De muziek die “Katzenjammer” brengt is een mix van verschillende genres zoals folk, pop, rock en country. De vier meiden wisselen vaak van instrument en willen graag instrumenten bespelen, die ze nog niet eerder bespeeld hebben. Samen bespelen ze ongeveer zo’n dertig instrumenten, waaronder accordeon, de indrukwekkende driehoekige balalaika contrabas, fluit, ukelele en melodica. De band werkt samen met singer-songwriter Mats Rybø, die een aantal liedjes voor Katzenjammer schreef.

In 2008 stond de band in de finale van NRK's jaarlijkse Urørt wedstrijd. NRK, voluit Norsk Rikskringkasting, is de nationale omroep van Noorwegen. Het hoofdkantoor staat in Oslo. De omroep werd als particulier bedrijf opgericht in 1924. Deze wedstrijd is een talentenjacht voor artiesten zonder platencontract. Katzenjammer werd derde, met het nummer “A Bar in Amsterdam”. Katzenjammers’ debuutalbum “Le Pop” werd in september 2008 uitgebracht. De band kreeg hetzelfde jaar tijdens de ‘Spellemannsprisen’, het Noorse equivalent van de Grammy's, een nominatie in de categorie nieuwkomer van het jaar.

In september 2010 begon de band aan de eerste opnamen van de opvolger van “Le Pop”. De opnames werden tijdelijk gestopt, gezien in het voorjaar van 2011 opnieuw een uitgebreide Europese tournee gepland was. Het tweede album, “A Kiss Before You Go”, werd in september 2011 uitgebracht. In december 2011 deed Katzenjammer in hun Europese tour ook Nederland (‘Paradiso’, ‘Het Paard’) aan. In 2012 stond “Katzenjammer” op het festival ‘Rock Werchter’.

Met “Rockland” brengen de 4 Noorse multi-instrumentalisten een mix van folk, pop en rock en hun meest complete album tot nu toe. Bedoeling was om met dit album terug te gaan naar de roots: “stripped and not added all these symphonic things…” (dixit Anne Marit Bergheim). Voor hun nieuwe album maakte elkeen een reis om inspiratie op te doen. Concreet zijn Anne Marit Bergheim en Marianne Sveen samen naar Nashville gegaan en is Solvieg Heilo een tijdje in Londen gaan vertoeven. Het resultaat is 83 nieuwe songs, die voor het nieuwe album zijn teruggebracht naar 11 (eigen) nummers. Producer was opnieuw de Australiër Victor Van Vugt (Nick Cave).

Voor een afspraak met Katzenjammer zijn we naar Het Depot in Leuven moeten gaan, waar de band optrad voor (alweer!) een uitverkochte zaal. We konden nog net het einde van de sound check bijwonen en hadden daarna een onderhoudend gesprek met twee van hen. Anne Marit Bergheim en Turid Jørgensen waren zo vriendelijk op onze vragen te antwoorden.

Nadat we ons zelf en de website kort voorstelden aan beide dames, stelden we onze (hopelijk juiste) vragen… We legden hen eerst nog kort uit, dat wij ook ons eigen (letterlijk) “katten gejammer” hebben en dat we in het Noorden van België en niet in Nederland wonen. Anne Marit en Turid zouden afwisselend de vragen gaan beantwoorden. Anne Marit is bereid te beginnen…

Anne Marit Bergheim en Turid Jørgensen jullie wonen in de omgeving van Oslo, in Noorwegen. Wat heeft het mogelijk gemaakt om de vier juiste muzikanten bijeen te krijgen voor “een niet alledaagse band” als “Katzenjammer”? (Zeker als je kijkt naar de instrumentatie, identiteit, doelstelling…)

We zijn niet allemaal afkomstig van Oslo, maar we wonen wel allemaal in Noorwegen.

Hoe we elkaar ontmoet hebben?
(Anne Marit) Ik, Turid en Solveig kenden elkaar van op de muziekschool. Marianne en Solveig zaten samen op de middelbare muziekschool. Zij kenden elkaar al vroeger, voordat Turid en ik hen ontmoetten. We zaten drie jaren op de muziekschool Het eerste jaar op de school gingen we nog niet met elkaar om. Het was een grote school en we kenden elkaar nog niet zo goed.
We hadden een gemeenschappelijke vriend Mats Rybø, een songwriter. Rybø schrijft fantastische nummers en we vroegen aan hem om ons te helpen om een band te vormen en om voor ons enkele songs te schrijven.
Ik kende Turid’s kwaliteiten als zangeres en wist van welke muziek ze hield. Ik vroeg éérst aan Solveig of ze met ons een band wou vormen en enkele songs uit te proberen. Gelukkig zei ze ja…
We zijn begonnen met twee, maar we wisten dat we meer mensen nodig hadden, om een band te kunnen oprichten. We kenden Solveig en we kenden haar kwaliteiten. We wisten dat ze een goede drumster was. Marianne kwam nog later bij de groep.
Het is een zuiver toeval, dat we met vier meisjes een band begonnen zijn. Dit was op voorhand niet zo gepland, maar gezien dezelfde interesses en de aanwezige kwaliteiten zijn we een band geworden.

Hebben jullie allen dezelfde ideeën over muziek, over wat je wil bereiken met de band?
Ja, min of meer… Als band denken we hetzelfde, maar er zijn ook onze eigen interesses. Maar, als je uiteindelijk alles in een pot doet en mengt heb je “Katzenjammer”…

Jullie spelen alle vier (en op het podium tijdens optredens) zeer veel instrumenten (men spreekt van méér dan dertig…). Hoe zouden jullie jullie muzikale stijl zelf omschrijven?

(Turid) Onze muziek stijl? (Na wat aarzelend nadenken… Wat onzeker gelach…)
Ik onderbreek haar en help hen door te stellen, dat men op internet kan vinden dat hun muziek “een mix is van verschillende genres zoals folk, pop, rock en country”… Is dat zo?
Klopt, het is folk… Maar het is ook een verzameling van meerdere genres. Folk, pop, bluegrass… maar, er is nog meer. Het is heel moeilijk om ons in één bepaald hokje te duwen. Het liefste zeg ik niet we spelen “bla, bla, bla…”, maar beschrijf ik onze muziek als “Katzenjammer”.   

Zou het niet beter (eenvoudiger) zijn om je ieder in 1 of 2 instrumenten te “specialiseren”, dan te leven met een niet te vermijden “stage chaos”?

(Turid) Neen we willen het ons niet moeilijk maken.
Wanneer we begonnen met de band, hadden we minder instrumenten. Enkel de instrumenten, die we kenden. Na enkele repetities kwamen we al met andere instrumenten, die we nog niet kenden: de accordeon, de mandoline… De nieuwe instrumenten kwamen er heel “natuurlijk” bij. We planden niet om een band te gaan worden met zoveel en bepaalde instrumenten. Iedereen wil zoveel mogelijk alle instrumenten kunnen spelen. Dat is ieders opzet. De verdeling van de instrumenten per song komt er altijd heel natuurlijk. Als er een nieuwe song is, is er soms voor de sound ook een nieuw, specifiek instrument nodig en dan zal iemand dit instrument moeten aanleren.    

Wat zijn jullie muzikale invloeden?

(Anne Marit) Ik heb al even vermeld dat we heel verschillend kunnen zijn, als het over onze persoonlijke en muzikale smaak gaat.
We hebben altijd één gemeenschappelijke interesse gehad. We zijn allen fan van de muziek van Jack White [Jack White, aka John Anthony Gillis is een Amerikaans rockmuzikant, producent en acteur. Hij is het best bekend als de voormalig zanger en gitarist van “The White Stripes” /nvdr].
(Maar Anne Marit verbetert zich zelf echter erg snel!...)
Neen, neen… Sorry, het was Tom Waits! [aka Thomas Alan Waits, de Amerikaanse zanger, componist, schrijver en acteur met de lage, rauwe, bijna grommende stem… /nvdr]. Wij Noren, zijn erg nostalgische mensen. Wij houden van oude muziek. Als we elkaar iets willen uitleggen over muziek, doen we dat vaak met beelden i.p.v. met noten of genres. Ik denk dat ons laatste album door Jack White geïnspireerd is. Door het hele “pakket” Jack White. Ik denk dat zijn roots, hun oorsprong vinden in de blues, de oude blues en rock. Ik denk dat onze en zijn referenties dezelfde zijn. Ons laatste album is meer Westers georiënteerd dan onze vorige albums, meer Americana. We waren vroeger meer wereld georienteerd. Maar, met Katzenjammer weet je echter nooit. We zijn ook ska, punk, Jamaicaans… Alles is mogelijk en toegelaten!      

Ik las ergens dat jullie muzikaal “in an own universe in this world” leven. Is dat zo? Is dat noodzakelijk om jullie identiteit en originaliteit?

(Anne Marit) Dat klopt. Je verwijst in feite ook naar de titel track van ons laatste album “Rockland”. De tekst van deze song is geschreven door muzikant Mats Rybø, onze vriend die ik al vernoemde. Mats Rybø is een enorm fan van de dichter Allen Ginsberg. De titel van de song is gebaseerd op “Howl”, de naam van een gedicht van Allen Ginsberg [Irwin Allen Ginsberg (1926-1997) was een Amerikaans homoseksuele dichter van joodse afkomst. In de jaren '40 van de twintigste eeuw studeerde hij aan de Universiteit van Columbia, waar hij vriendschap sloot met de schrijvers William S. Burroughs en Jack Kerouac / nvdr] Ginsberg gaf de naam “Rockland” aan het psychiatrisch hospitaal, waarin hij kort verbleef. De titel verwijst naar het idee van een buitenstaander te zijn en het concept van de individualiteit. Het heeft niets met onze geestelijke toestand te maken. We kunnen soms wat raar doen, so what… De essentie is dat we elkaar in onze wereld heel erg kunnen inspireren. We kennen elkaar beter dan onze eigen familie en vrienden ons kennen en zijn daardoor samen heel creatief. 

Jullie album “Rockland” is het derde album dat uitgebracht is. Dit is vanaf de start in 2005 pas het derde album. Zijn jullie niet te veel een tour band?

(Turid) Klopt. Het probleem is dat we veel optreden en dat er weinig tijd overblijft voor opnamen…

Met het album ga je terug nar de roots. Zijn jullie hierin geslaagd?

(Turid) Ja, ik denk dat we hierin geslaagd zijn. Over het resultaat zijn we heel tevreden. We zijn er nu in geslaagd om het eenvoudig te houden. Vroeger durfden we nadien nog extra instrumenten toe te voegen, wat we nu niet gedaan hebben. Ook de arrangementen zijn eenvoudiger. “Rockland” is meer wat we live, op het podium ook doen.

Voor het album hebben jullie apart songs geschreven en verzamelt., wat resulteerde in 83 songs. Was dit een goed idee? Wie schreef de beste songs? Wat zijn jullie favoriete songs? Wat gaat er met de overblijvende songs gebeuren?

(Turid) Ja we schreven samen drieëntachtig songs… We touren inderdaad veel en songs schrijven is niet vanzelfsprekend. Nu hebben we alle vier een gans jaar geschreven en dan is dat aantal eigenlijk niet zo heel veel.
Een keuze maken?
(Anne Marit) Op het einde van het jaar hebben we de songs verzameld en hebben we elk onze vijf favoriete songs gekozen. Uiteindelijk verschilden we hier niet zo veel. Buiten dat is er onze (fantastische) producer Victor Van Vugt, die ons met de rest geholpen heeft… Hij heeft ons, na individuele gesprekken, heel diplomatisch met de eindkeuze geholpen. Hij was hier de belangrijke schakel. Het resultaat is een album dat nog meer is wie we eigenlijk zijn.
De overige songs?
(Turid) Wat er mee gaat gebeuren weten we zelf ook nog niet. You never know… Sommige kunnen misschien gebruikt worden voor een volgend album. Die dingen plannen we nooit vooruit.

Waarom geen live album?

We hebben al een live album [2012 : “A Kiss Before You Go: Live In Hamburg” – CD / DVD]. Misschien volgt er nog een in de toekomst. Er is nog niets gepland. 

Wat zijn de volgende stappen in de “Katzenjammer story”?

(Anne Marit / Turid) We zijn in 2005 begonnen. We zouden ons tienjarig bestaan kunnen vieren. Ons laatste album is nog maar net uit. Eerst willen we overal optreden en touren…  

Zijn er nog dingen die de groep / individueel zeker wil doen? Zijn er ook nog andere dingen buiten muziek?

(Anne Marit) Heel veel dingen zou ik nog willen doen. Maar nu zijn het vooral dingen die met muziek te maken hebben. “Katzenjammer” is nu heel belangrijk, zolang als het maar plezierig blijft… 

(Turid) Ik heb nog een persoonlijke doelstelling! Wil je die kennen? Ik heb met mijn man al meer dan een jaar een kleine hoeve. We willen er beginnen met yoga lessen en een yoga studio opstarten. Ik nodig jullie alvast uit. 

Laatste vraag: is dit “a never ending story”? Wat zijn de volgende stappen in jullie verhaal? Wanneer stop het voor “Katzenjammer” in deze “format”?

(Anne Marit) We weten dat het heel moeilijk is om een vervanger te vinden. We weten nu nog niet hoe we dit zouden oplossen… Nu hebben we nog veel plezier en daar doen we het op de eerste plaats voor. Als het probleem zich voor doet, zien we wel. We hebben daar nog niet echt over nagedacht.

Vanavond?
Er is een set list, een basis lijst. De set list is al vaak samen besproken. We proberen dat alles, gezien de instrumenten en de mensen die ons hierbij helpen, heel “smooth” zal gaan. Het wordt een groot feest!

(Hierna volgt nog een korte terugblik op hun optreden tijdens ‘Rock Werchter’ in 2012, met nog vele goede herinneringen, herinneringen…)   

Thank you again for your time and thank you for your music!

meer foto's