Voor al wie bij het horen van de naam Schotland vooral aan doedelzakken denkt: Schotten zijn vooral zangers, al kunnen ze ook een flink stukje uit de voeten op de pipes. Nu, deze dubbele CD is, zelfs binnen die Schotse zangtraditie, een beetje een buitenbeentje: zangeres Alison McMorland, bij ons misschien een beetje bekend van haar werk aan de zijde van haar onlangs overleden echtgenoot Geordie McIntyre, gooit zich op de werken van Anna Gordon. Dat was zowat de oermoeder der Schotse zangeressen. Anna, ook bekend als “Mrs. Brown of Falkland” leefde van 1747 tot 1810 en zong haar hele leven de verhalen, die we vandaag kennen als “ballads”, veelal droevige volksverhalen, waarin ziekte en dood een niet onbelangrijke rol speelden en die voornamelijk, geheel binnen de orale traditie, van generatie op generatie doorgegeven werden door vrouwen.

Uit die orale traditie koos McMorland een dozijn, veelal lange, ballads en, met wat hulp van twee andere zangeressen van faam, Jo Miller en dochter Kirsty Potts, Heel vaak waren en zijn er geen melodieën uitgeschreven voor deze verhalen en daar lag dus de eerste taak voor de zangeres: ze moest van geschreven verhalen gezongen liederen maken en daartoe moet je natuurlijk de inhoud helemaal onder de knie hebben. Een geweldige zangeres zijn, helpt kennelijk ook, want, hoewel dit dozijn liederen zo goed als compleet a cappella gepresenteerd worden, mocht ik bij herhaling ervaren dat de dubbelaar geen moment verveelt. Het is namelijk een heus plezier te luisteren naar zangeressen van dit kaliber. De enige begeleiding die je hoort, zijn spaarzame stukjes gitaar, fiddle en fluit, maar eigenlijk draait alles om de stem en de zang.

Dat de CD’s een bijzonder fraai en leerrijk boekje meekregen, waarin je zowel uitleg krijgt over het onderwerp waarover een lied handelt, als over de mensen aan wie de eeuwenoude teksten toegeschreven worden. Wie de traditionele Schotse ballad genegen is, vindt in deze dubbel-CD meer dan een beetje alles waar hij naar verlangt. De verhalen zelf zijn op sommige momenten nogal gelijklopend met dingen die ook bij ons gezongen werden en de monsters, prinsen en draken zijn veeltallig aanwezig ende happy endings zijn eerder zeldzaam. De schoonheid van de stemmen is echter dermate dominant, dat je, willen of niet, keer op keer opnieuw gaat luisteren. Pure folk, zoveel is zeker, maar vooral zang van zeldzaam hoog niveau. Misschien eerder geschikt voor ervaren oren, maar hoe dan ook aanbevolen voor wie houdt van volksverhalen en geweldige vrouwenstemmen!

(Dani Heyvaert)