Ik kan me vanzelfsprekend vergissen, maar ik heb het gevoel dat de naam van deze zanger /muzikant / componist van Guinese afkomst in onze contreien nog niet geweldig bekend is. Nu zou het kunnen dat daar, met dit eerbetoon aan papa Kandia een beetje verandering in komt, maar alvast kun je kennis maken met het werk van de papa in kwestie. Sori Kandia Kouyaté was vanaf de latere jaren ’50 tot aan zijn overlijden in 1977 één van de stemmen van het pas in 1958 onafhankelijk geworden West-Afrikaanse land en in zijn liederen klinkt dan ook heel veel door, van wat we in de loop der jaren naar boven hebben zien komen aan thema’s, die als een hele grote rode draad doorheen het werk van vele Mandingo-griots lopen.

Griots, dat weten we intussen, vormen een soort van familiebedrijf, waarin van vader op zoon de geschiedenis van een volk doorgegeven wordt en waarin nagedachtenissen geëerd worden. Dat kan gaan over vroegere vorsten -in Guinée ging he dan om figuren als Soundiata Keita en Samory Touré, u herkent vast de familienamen, die de natie een eigen gezicht probeerden te geven. Kandia werd al heel jong wees, toen zijn moeder stierf en hij bleef jarenlang alleen met zijn vader achter. Die hertrouwde nooit en zorgde in zijn eentje voor zijn zoon. Diepe rouw vulde zijn leven en de kleine Kandia kon niet veel anders doen, dan iedere noot, die papa produceerde, diep laten doordringen en op die manier een verlengstuk worden van diens geschiedenis en rouwproces.

De stem van de jonge Kandia werd door papa al snel als “heel bijzonder” erkend en Kandia kreeg de vorming en opleiding en het duurde niet lang of zijn faam verspreidde zich tot buiten de grenzen van Guinée: die stem, die zangkunst…het maakte hem tot een soort ambassadeur van de griotkunst, en de naam werd over heel West-Afrika een echt begrip. Parijs volgde en daar leerde Kandia de Westerse muziek kennen en leerde hij ook traditie en moderniteit met elkaar vermengen. Naast kora en ngoni, werd de piano een vertrouwd instrument en de mineur- en majeur toonladders die dat instrument kon produceren, werden al snel kenmerkend voor de bijzondere manier van zingen, die Kandia ontwikkelde. en die een perfecte synthese was van de Mandingo-traditie en de toenmalige muziek van het Westen. Op die manier en met die vaardigheden in 'n persoon, werden diens liederen meteen ook een soort handleiding voor verschillende generaties en het kan niet genoeg benadrukt worden welke verzoenende rol hij in de jaren ’70 speelde bij de verzoening tussen Mali en Burkina Faso, wat trouwens leidde tot algemene erkenning vanuit de politieke en artistieke wereld.

Samengevat: Kandia wàs iemand en da zoon Kaabi zijn muzikale erfenis eer wil bewijzen, is heel begrijpelijk. Kaabi rolde in het artistieke milieu via theaterproducties en later via de jazz. Met Cheick Tidiane Seck en later als voorprogramma van DeeDee Bridgewater, werkte hij aan wat vandaag als een heuse status beschouwd mag worden en, met de hulp van heel getalenteerd volk als pianist Jean)Philippe Rykiel, korameester Ballaké Sissoko en ngoni-virtuoos Badjé Tounkara en zelfs Aminata Camara, die ooit nog achtergrondzangeres was bij Baba Kandia, brengt Kaabi ruim een uur lang liederen, die de erfenis van die vader op een prachtige manier in de kijker zetten. Verwacht u niet meteen aan dansmuziekjes, maar haal er aan hoofdtelefoon bij, om helemaal te kunnen opgaan in de vocale pracht en de prachtige nieuwe arrangementen van nummers waarvan u wellicht, net als ik niks van de teksten begrijpt, maar wel de opgeroepen emoties kunt herkennen. Meesterlijke plaat is dit !

(Dani Heyvaert)